شناسایی و دسته ‌بندی مفاهیم و مؤلفه ‌های سرمایه فکری در سازمان

مقدمه: اندازه‌گیری و ارزشیابی سرمایه فکری که با هدف بهبود مدیریت و افزایش مزیت رقابتی سازمانها انجام می‌گیرد، نیازمند بررسی مفاهیم و ارائه مؤلفه‌های جامع و کاملی است که تمامی ابعاد سرمایه فکری را پوشش بدهد. هدف از این پژوهش شناسایی مفاهیم و مؤلفه‌های سرمایه فکری سازمان و چگونگی دسته ‌بندی آن ها در قالب ابعاد در منابع موجود است. مواد و روش‌ها: در این مطالعه مروری، مقالات چاپ‌ شده بین سال‌های 2015- 1991 مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور کلید واژه‌های Intellectual Capital، Components of Intellectual Capital، Concept of Intellectual Capital،Organization در پایگاه‌های اطلاعاتی انگلیسی ‌زبان PubMed، Scopus، Science Direct و Google Scholar و کلیدواژه‌های سرمایه فکری، مؤلفه‌های سرمایه فکری، مفهوم سرمایه فکری و سازمان در پایگاه های اطلاعاتی فارسی ‌زبان SID و Magiran جستجو شد. درمجموع تعداد 383 مقاله به دست آمد. پس از حذف مقالات غیر مرتبط ،86 مقاله انتخاب و تحلیل گردید. یافته‌ها: از سرمایه فکری و ابعاد آن تعریف جامع و کاملی ارائه نشده و بیشتر نویسندگان سه یا چهار بعد برای آن در نظر گرفته‌اند. اکثراً نام های "سرمایه انسانی"، "سرمایه ساختاری" و "سرمایه ارتباطی" برای این ابعاد ذکر کرده‌اند که هر بعد، مؤلفه‌های متعددی را در برمی‌گیرد. مهمترین مؤلفه‌های بعد سرمایه انسانی مهارت، تجربه ودانش بوده مهمترین مؤلفه‌های بعد ساختاری فرهنگ‌سازمانی، فرآیندها و نظام اطلاعاتی است و مهمترین مؤلفه‌های بعد سرمایه ارتباطی ارتباط با مشتری، وفاداری مشتری و رضایت مشتری می‌باشند. نتیجه‌گیری: با گردآمدن مجموعه ای از مولفه ها و مفاهیم سرمایه فکری گام مهمی در ارائه بازتعریفی همه ‌جانبه و جامع سرمایه فکری که خود پیش نیاز شناسایی و بکارگیری کاراتر آن در سازمان هاست، برداشته شد. توصیه می‌شود از مفاهیم، ابعاد و مؤلفه‌های استخراج‌ شده، برای ساختن ابزاری جهت سنجش سرمایه فکری در سازمان ها استفاده شود.